Elias' words

 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΩΤΗ Μπέμπα, 11 μηνών: «Θέλω να ορμήξω στο χριστoυγεννιάτικο δέντρο!» Αυτό που συμβαίνει στο σπίτι μας είναι ανήκουστο. Μέσα σ’ εκείνο το μεγάλο δωμάτιο, εκεί που παίζω και κυλιέμαι όλη μέρα, εκεί που έμαθα να περπατάω και πιάνομαι σιγά σιγά από καρέκλα σε καρέκλα, η μαμά, ο μπαμπάς και ο αδελφούλης μου έφτιαξαν ένα τεράστιο δέντρο. Δεν έχω δει κανένα δέντρο μέσα σε σπίτι μέχρι τώρα. Αναρωτιέμαι πώς τους ήρθε αυτή η ιδέα. Έχω δει πολλά δέντρα στο πάρκο, στο βουνό, στην αυλή μας, αλλά μέσα στο σπίτι ποτέ. Ποιος τους είπε να το φέρουν εδώ μέσα;… Τα άλλα δέντρα έχουν πουλάκια, και επίσης ωραία στρογγυλά φρούτα που καμιά φορά τα τρώμε. Αυτό το δέντρο δεν έχει πουλάκια. Υπάρχουν δέντρα χωρίς πουλάκια, πέστε μου, γιατί όταν τους είδα να το βάζουν μέσα στο σπίτι ένιωσα πάρα πολύ θυμωμένη. Και το φοβάμαι λίγο. Μπορεί και να το φοβάμαι πολύ. Λέω να βάλω τα κλάματα, όχι τώρα, σε λίγο, να δω τι θα απογίνει με αυτό το θέμα. Θεέ μου, γιατί με εκνευρίζουν τό...

Τα τραγούδια είναι σύντροφοί μας – ιδίως όταν είμαστε μόνοι. Μιλούν βαθιά μέσα μας, και με τον τρόπο μας ίσως να   τους μιλάμε κι εμείς. Τα τραγούδια μας κρατούν όρθιους και εμείς τα κρατάμε για πάντα στην ψυχή μας, τα κάνουμε δικά μας, καμιά φορά πιστεύουμε πως έχουν γραφτεί για μας.

Υβόννη Μαρκαντωνάτου Κεφαλονιά: Ιστορικός οδηγός Αθήνα: Εικών, 2011, σελ. 160 Το παρόν ενός τόπου είναι κεντημένο με ορατά κι αόρατα υλικά του παρελθόντος του. Η ιστορία του βρίσκεται πάντα εκεί, ανάμεσα στα σύγχρονα κτίρια, τις μοντέρνες επιγραφές, τυλίγεται στους ήχους των καλοκαιρινών μαγαζιών και τα κύματα των ασυρμάτων δικτύων, «σκάει» μαζί με το κύμα στις γεμάτες το καλοκαίρι και άδειες τον χειμώνα παραλίες. Η ιστορία ενός τόπου είναι πάντα εκεί – εμείς είμαστε οι περαστικοί, οι τουρίστες του παρόντος σ’ έναν τόπο που διαρκώς εξελίσσεται στο χρόνο.             Η Κεφαλονιά, πέρα από την ευλογία του φυσικού της κάλλους, είναι διαχρονικά κι ένα σκηνικό σπουδαίων ιστορικών στιγμών. Τόπος περάσματος και συνάντησης διαφορετικών ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς, αλλά και αφετηρία μακρινών, οδυσσειακών ταξιδιών για τους Κεφαλονίτες, φέρει μέχρι και σήμερα στον «γενετικό της κώδικα» την κληρονομιά αυτών τω...

Το κείμενο αυτό γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2006, τη μέρα που έφυγε από τη ζωή ο Καθηγητής μου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάριος Πλωρίτης, μία από τις σπουδαιότερες μορφές του ελληνικού θεάτρου (μετέφρασε και σκηνοθέτησε σπουδαία έργα), αλλά και της ελληνικής πνευματικής ζωής (δημοσίευσε πολλά ιστορικά και δοκιμιακά έργα, ενώ κλασσικές θεωρούνται πλέον οι επιφυλλίδες που δημοσίευε στο "Βήμα" και σε άλλες εφημερίδες. Το είχα ανεβάσει στο ανώνυμο ιστολόγιο που διατηρούσα τότε και δεν υπάρχει πια. Σε λίγες μέρες, συμπληρώνονται έξι χρόνια από τον θάνατό του. Το κείμενο είναι αρκετά συγκινησιακά φορτισμένο, αφού γράφτηκε μόλις έμαθα για τον θάνατό του, αλλά δεν θέλησα να πειράξω τίποτα, παρά μόνο μερικές μικρολεπτομέρειες... Πριν λίγες μέρες είδαμε με τους μαθητές μου την ταινία "Ο κύκλος των χαμένων ποιητών" , όπου δέσποζε, εκτός από το περίφημο "Carpe Diem" κι εκείνη η υπέροχη προσφώνηση από το ποίημα του Walt Whitman "O Capt...

Ένα ράφι στη ντουλάπα μου είναι γεμάτο από πακετάκια - μικρά βιβλιαράκια. Είναι τα ανάτυπά μου. Αποσπάσματα δηλαδή από τόμους συνεδρίων, από επιστημονικά περιοδικά, όπου κατά καιρούς έχουν φιλοξενηθεί μικρές μελέτες που έχω γράψει. Είναι παλιά πρακτική: οι εκδότες εκτός από τους τόμους τυπώνουν επιπλέον σε καμιά τριανταριά αντίτυπα ξεχωριστά τις μελέτες καθενός και του τις στέλνουν, με ένα χαρτονένιο εξωφυλλάκι. Οι περισσότεροι τα χαρίζουν σε βιβλιοθήκες, σε φίλους τους ή σε άλλους συναδέλφους τους από τον ίδιο επιστημονικό χώρο, τα βάζουν στους φακέλους τους όταν είναι υποψήφιοι για κάποια ακαδημαϊκή θέση ή όταν κρίνονται για να προαχθούν σε κάποια επόμενη ακαδημαϊκή βαθμίδα. Καθεμιά τέτοια δημοσίευση είναι μια γραμμή στο βιογραφικό τους – είναι «κάτι». Αυτή η γραμμή βέβαια κρύβει πολύ χρόνο (καμιά φορά και μήνες ολόκληρους) δουλειάς για να βγει αυτή η μελέτη που θα κυκλοφορήσει σε πολύ λίγα αντίτυπα (τώρα τελευταία ορισμένες δεν τυπώνονται καν και υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική...

Ο Γεράσιμος Πεντόγαλος στην πρώτη έκθεση του Κώστα Ευαγγελάτου [Πηγή: Αρχείο Κώστα Ευαγγελάτου] Τούτες οι γραμμές δεν έχουν σκοπό να «υποδυθούν» τη νεκρολογία για τον Καθηγητή Ιστορίας της Ιατρικής Γεράσιμο Πεντόγαλο, που «έφυγε» το πρωί της περασμένης Παρασκευής (2-11-2012), στο νοσοκομείο του Αργοστολίου, όπου είχε υπηρετήσει επί δεκαετίες ως Διευθυντής. Είναι απλά ένας προσωπικός αποχαιρετισμός σε μια κορυφαία πνευματική προσωπικότητα αυτού εδώ του τόπου. Δεν σκοπεύω να αναφερθώ ούτε στα βιογραφικά του στοιχεία, ούτε στην κοινωνική του προσφορά στην Κεφαλονιά μέσα από την άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος. Δεν θέλω να μιλήσω με λεπτομέρειες για την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ούτε για το πλούσιο επιστημονικό του έργο γύρω από την Ιστορία της Ιατρικής, αλλά και την Επτανησιακή ιστορία, έργο δημοσιευμένο σε αυτοτελείς μελέτες, πρακτικά συνεδρίων, αλλά και κορυφαία επιστημονικά περιοδικά. Δεν θέλω «παρά να μιλήσω απλά», όπως θα...

Χθες, 2/11/2012, έφυγε από τη ζωή μια κορυφαία πνευματική προσωπικότητα της Κεφαλονιάς: Ο Καθηγητής Ιστορίας της Ιατρικής Γεράσιμος Πεντόγαλος. Μικρός φόρος τιμής στη μνήμη του, μια ανακοίνωσή μου στο Συνέδριο για την Ιστορία και τα Γράμματα της περιοχής Ελειού Πρόννων που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2005 στον Πόρο Κεφαλονιάς, ανακοίνωση την ύπαρξη της οποίας οφείλω στον Γεράσιμο Πεντόγαλο, που μου παραχώρησε το σχετικό ανέκδοτο υλικό, και , όπως πάντα, με ενθάρρυνε και με υποστήριξε να συμμετάσχω στο συνέδριο.

Φωτ. Βούλα Παπαϊωάννου   Στα ιστορικά βιβλία, κυρίως αυτά που αφορούν μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις όπως ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, διαβάζουμε συνήθως για τα «γυναικόπαιδα» ή στην καλύτερη περίπτωση για τους «αμάχους» (που είναι λίγο ευρύτερος όρος και περιλαμβάνει και τους ηλικιωμένους ή ανήμπορους να πολεμήσουν άντρες). Αυτοί οι χαρακτηρισμοί που δεν έχουν φύλο και ηλικία, που παραπέμπουν σε μάζα, σε σύνολο ανθρώπων, συνήθως μνημονεύονται όταν ο ιστορικός πρόκειται να καταγράψει ανθρώπινες απώλειες, τα θύματα δηλαδή μιας μάχης που δεν ανήκουν στις στρατιωτικές δυνάμεις, τις οποίες κατά συντριπτική πλειοψηφία στις παλαιότερες εποχές στελέχωναν άντρες. Τα «γυναικόπαιδα» αυτά συνήθως είναι ένας απλός αριθμός, που έχει προκύψει από κάποια πρόχειρη καταμέτρηση (καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο υπό συνθήκες πολέμου να μπορεί κανείς να δώσει απολύτως αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα για τον άμαχο πληθυσμό, στο βαθμό που μπορεί να το κάνει για τους στρατιώτες). Τα «γυναικόπαι...

[ Δημοσιεύτηκε με τον τίτλο: "Δύο Κεφαλλήνες, δεκαεννιά αντάρτες και τετρακόσια φράγκα. Μια δωρεά του Σπυρίδωνος Χαροκόπου υπέρ απελευθερώσεως ανταρτών στη Μακεδονία (1897-1900)", στον 11ο τόμο της επιστημονικής έκδοσης 'Κεφαλληνιακά Χρονικά"  - αφιέρωμα στον καθηγητή Γεράσιμο Πεντόγαλο] Ο Καθηγητής κ. Γεράσιμος Πεντόγαλος [1] εντόπισε στα Αρχεία του Ελληνικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης (μέρος των Αρχείων του Υπουργείου Εξωτερικών)  

 [Δημοσιεύτηκε με τον τίτλο "Η έννοια του «ύψους» στα τεχνολογικά δοκίμια του Ανδρέα Λασκαράτου" στα πρακτικά του Συνεδρίου "Ανδρέας Λασκαράτος, 100 χρόνια από τον θάνατό του 1901-2001, Αργοστόλι-Ληξούρι 2001", εκδ. Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών, 2004, σελ. 307-322] Στα 1865, ο Ανδρέας Λασκαράτος είναι 54 ετών. Έχει ήδη συμπληρώσει τριανταπέντε σχεδόν χρόνια στα γράμματα (αν θεωρήσουμε εναρκτήριο λάκτισμα τα πρώτα ιταλόφωνα δημοσιεύματά του [1] ). Έχουν περάσει δέκα περίπου χρόνια από τον αφορισμό του. Έχει ολοκληρώσει τις περιπλανήσεις του στην Ελλάδα (Κρήτη, Κέρκυρα, Αθήνα, Ζάκυνθο) και την Ευρώπη (Λονδίνο, Τύνιδα). Έχει φυλακιστεί κι έχει γνωρίσει απίστευτες διώξεις εξαιτίας των «Μυστηρίων» και του «Λύχνου», έχει μια μεγάλη οικογένεια και τεράστια οικονομικά προβλήματα. Η προσπάθεια της γυναίκας του Πηνελόπης να λειτουργήσει Παρθεναγωγείο στο Αργοστόλι, όπου η οικογένεια Λασκαράτου έχει εγκατασταθεί μόνιμα, έχει αποτύχει. Είναι πια «κατατρε...